بسم الله الرحمن الرحیم


wajhallah.com - وجه الله

القرآن الكريم | السورة الزمر الآية 19 | سوره 39 آیه 19

The Holy Quran | Surah Az-Zumar Ayat 19 | Surah 39 Verse 19

أَفَمَنْ حَقَّ عَلَيْهِ كَلِمَةُ الْعَذَابِ أَفَأَنْتَ تُنْقِذُ مَنْ فِي النَّارِ ﴿39:19

|

Translations - الترجمات

- Albanian - shqiptar

- Amazigh

- Arabic - العربية

- Amharic - አማርኛ

- Azerbaijani - Azərbaycan

- Bengali - বাংলা

- Bosnian - bosanski

- Bulgarian - български

- Chinese -中国人

- Chinese - 中國人

- Czech - čeština

- Divehi - ދިވެހި

- Dutch - Nederlands

- English

- French - français

- German - Deutsch

- Harshe-Halshen Hausa

- Hindi - हिन्दी

- Indonesian - bahasa Indonesia

- Italian - Italiano

- Japanese -日本

- Korean -한국인

- Kurdish - کورد

- Malay - Melayu

- Malayalam - മലയാളം

- Norwegian - norsk

- Pashto -پښتو

- Persian - فارسی

- Polish - Polskie

- Portuguese - Português

- Romanian - Română

- Russian - русский

- Sindhi - سنڌي

- Somali - Soomaali

- Spanish - Española

- Swahili - kiswahili

- Swedish - svenska

- Tajik - тоҷикӣ

- Tamil - தமிழ்

- Tatar - Татар

- Thai - ไทย

- Turkish - Türkçe

- Urdu - اردو

- Uyghur - ئۇيغۇرچە

- Uzbek - o'zbek

Albanian - shqiptar

Efendi Nahi : Mos vallë, a ti do ta shpëtosh atë që e ka merituar dënimin, ta nxjerrësh atë që është në zjarr?

Feti Mehdiu : A ti ta shpëtosh atë që është në zjarr dhe që e ka merituar fjalën dënim?

Sherif Ahmeti : E, atij që i është përcaktuar vendimi për dënim, a mund ta shpëtosh ti prej zjarrit?

Amazigh

At Mensur : Day win i$ef ippuseyya ad isâaddi aâaqeb, day a psellkev keçç, win illan di tmes?

Arabic - العربية

تفسير الجلالين : «أفمن حق عليه كلمة العذاب» أي: (لأملأن جهنم) «أفأنت تنقذ» تخرج «من في النار» جواب الشرط وأقيم فيه الظاهر مقام المضمر والهمزة للإنكار، والمعنى لا تقدر على هدايته فتنقذه من النار.

تفسير المیسر : أفمن وجبت عليه كلمة العذاب؛ باستمراره على غيِّه وعناده، فإنه لا حيلة لك -أيها الرسول- في هدايته، أفتقدر أن تنقذ مَن في النار؟ لست بقادر على ذلك.

Amharic - አማርኛ

ሳዲቅ & ሳኒ ሐቢብ : በእርሱ ላይ የቅጣት ቃል የተረጋገጠችበትን ሰው (ትመራዋለህን?) አንተ በእሳት ውስጥ ያለን ሰው ታድናለህን?

Azerbaijani - Azərbaycan

Məmmədəliyev & Bünyadov : (Ya Peyğəmbər!) Məgər sən haqqında (lövhi-məhfuzda) əzab sözü (hökmü) vacib olmuş kimsəni (qoruya bilərsənmi)?! Məgər sən Cəhənnəmdə olanı qurtara bilərsənmi?!

Musayev : Haqqında əzab sözü gerçəkləşmiş kimsəni və Cəhənnəmdə olacaq kəsi sənmi xilas edəcəksən?

Bengali - বাংলা

জহুরুল হক : তবে কি যার উপরে শাস্তির রায় সাব্যস্ত হয়েছে? তুমি কি তবে তাকে উদ্ধার করতে পার যে আগুনের মধ্যে রয়েছে?

মুহিউদ্দীন খান : যার জন্যে শাস্তির হুকুম অবধারিত হয়ে গেছে আপনি কি সে জাহান্নামীকে মুক্ত করতে পারবেন?

Bosnian - bosanski

Korkut : Zar ti da spasiš onoga koji je zaslužio kaznu, onoga koji će biti u vatri?

Mlivo : Pa zar onog na kom se ispunila riječ kazne - pa zar ti spasavaš onog ko će u vatri biti?

Bulgarian - български

Теофанов : Нима [ти можеш да напътиш] онзи, спрямо когото се сбъдне Словото за мъчението? И нима ти [о, Мухаммад] ще спасиш онзи, който е в Огъня?

Chinese -中国人

Ma Jian : 应当受刑罚的判决者,(必入火狱),难道你还想拯救他吗?

Chinese - 中國人

Ma Jian : 應當受刑罰的判決者,(必入火獄),難道你還想拯救他嗎?

Czech - čeština

Hrbek : Cožpak toho, nad nimž se uskutečnilo slovo trestu... což můžeš takového, jenž v ohni pekelném dlí, zachránit?

Nykl : Zdaž toho, nad nímž vynesen byl rozsudek trestu, zdaž takového spasíš od ohně (pekelného)?

Divehi - ދިވެހި

ދިވެހި : ފަހެ، عذاب ގެ كلمة ފުޅު حق ވެއްޖެމީހަކު (އެ عذاب ން ކަލޭގެފާނަށް ސަލާމަތް ކުރެއްވޭނެތޯއެވެ؟) ފަހެ، ނަރަކައިގައިވާ މީހަކު ކަލޭގެފާނަށް ސަލާމަތް ކުރެއްވޭނެތޯއެވެ؟

Dutch - Nederlands

Keyzer : Kunt gij dus hem, o Mahomet! over wien het vonnis der eeuwige straf rechtvaardig werd uitgesproken, of hem bevrijden, die bestemd is het hellevuur te bewonen.

Leemhuis : En als voor iemand het woord van de bestraffing is bewaarheid? kun jij dan iemand redden die in het vuur is?

Siregar : Voor wie het woord van bestraffing bewaarheid is, zou jij (O Moehammad) hem kunnen redden die in de Hel is?

English

Ahmed Ali : Can he against whom the sentence of punishment has been justified (be rescued)? Can you save him who is in the Fire?

Ahmed Raza Khan : So will the one upon whom the Word of punishment has proved true, ever be equal to those who are forgiven? So will you guide and save the one who deserves the fire? (Because the hearts of some disbelievers are sealed).

Arberry : He against whom the word of chastisement is realized -- shalt thou deliver him out of the Fire?

Daryabadi : Is he then on whom is justified the decree of torment - wilt thou rescue him who is in the Fire?

Hilali & Khan : Is, then one against whom the Word of punishment justified (equal to the one who avoids evil). Will you (O Muhammad SAW) rescue him who is in the Fire?

Itani : What about someone who has deserved the sentence of punishment? Is it you who can save those in the Fire?

Maududi : (O Prophet), can you save him (from chastisement) against whom the sentence of chastisement has become due; him who has, (as it were), already fallen into the Fire?”

Mubarakpuri : Is, then one against whom the Word of punishment is justified (equal to the one who avoids evil) Will you rescue him who is in the Fire

Pickthall : Is he on whom the word of doom is fulfilled (to be helped), and canst thou (O Muhammad) rescue him who is in the Fire?

Qarai : Can he against whom the word of punishment has become due…? Can you rescue someone who is in the Fire?

Qaribullah & Darwish : Can you save from the Fire he whom against the word of punishment has been realized?

Saheeh International : Then, is one who has deserved the decree of punishment [to be guided]? Then, can you save one who is in the Fire?

Sarwar : How can you rescue the one who is destined to suffer the torment?

Shakir : What! as for him then against whom the sentence of chastisement is due: What! can you save him who is in the fire?

Transliteration : Afaman haqqa AAalayhi kalimatu alAAathabi afaanta tunqithu man fee alnnari

Wahiduddin Khan : But what of him against whom the sentence of punishment is justified? Can you rescue one who is already in the Fire?

Yusuf Ali : Is, then, one against whom the decree of Punishment is justly due (equal to one who eschews Evil)? Wouldst thou, then, deliver one (who is) in the Fire?

French - français

Hamidullah : Et bien quoi! Celui contre qui s'avère le décret du châtiment,... est-ce que tu sauves celui qui est dans le Feu?

German - Deutsch

Abu Rida : Ist denn der, gegen den das Strafurteil fällig geworden ist (in der Lage, gerettet zu werden)? Kannst du etwa den retten, der im Feuer ist?

Bubenheim & Elyas : Kannst du etwa jemanden retten, der im (Höllen)feuer ist... -jemanden, gegen den der Spruch der Strafe unvermeidlich fällig geworden ist?

Khoury : Denjenigen, gegen den der Spruch der Pein zu Recht fällig geworden ist... - Willst du etwa den retten, der im Feuer ist?

Zaidan : Ist etwa derjenige, für den das Wort der Peinigung vollstreckt wurde, (noch zu retten)?! Bist du etwa derjenige, der denjenigen errettet, der im Feuer ist?!

Harshe-Halshen Hausa

Gumi : Shin fa, wanda kalmar azãba ta wajaba a kansa? Shin fa, kanã iya tsãmar da wanda ke a cikin wutã?

Hindi - हिन्दी

फ़ारूक़ ख़ान & अहमद : तो क्या वह व्यक्ति जिसपर यातना की बात सत्यापित हो चुकी है (यातना से बच सकता है)? तो क्या तुम छुड़ा लोगे उसको जो आग में है

फ़ारूक़ ख़ान & नदवी : तो (ऐ रसूल) भला जिस शख्स पर अज़ाब का वायदा पूरा हो चुका हो तो क्या तुम उस शख्स की ख़लासी दे सकते हो - हिन्दी

Indonesian - bahasa Indonesia

Bahasa Indonesia : Apakah (kamu hendak merubah nasib) orang-orang yang telah pasti ketentuan azab atasnya? Apakah kamu akan menyelamatkan orang yang berada dalam api neraka?

Quraish Shihab : Apakah kamu memiliki hak mengatur pada kerajaan-Ku, lalu kamu dapat menghindarkan orang yang sudah ditetapkan mendapat siksa dari siksanya? Apakah kamu memiliki kekuatan seperti ini, lalu dapat menyelamatkan orang lain dari kekejaman neraka setelah ditetapkan bahwa ia akan memasukinya?

Tafsir Jalalayn : (Apakah orang yang telah pasti ketentuan azab atasnya?) termasuk orang-orang yang digolongkan oleh firman-Nya, "Sesungguhnya akan Aku penuhi neraka jahanam..." (Q.S. As-Sajdah, 13). (Apakah kamu akan menyelamatkan) maksudnya, mengeluarkan (orang yang berada dalam neraka) kalimat ayat ini menjadi Jawab Syarath, kemudian di dalamnya terdapat Isim Zhahir yaitu lafal Man yang menduduki tempat Isim Mudhmar; dan Hamzah Istifham di sini menunjukkan makna ingkar, yakni, kamu tidak akan mampu memberikan hidayah kepadanya sehingga ia dapat kamu selamatkan dari neraka.

Italian - Italiano

Piccardo : Ma come? Quello il cui castigo è già deciso... Potrai salvarlo dal Fuoco?

Japanese -日本

Japanese : だがかれに対し審判があって,懲罰の御言葉が下った者を(誰が助けられよう)。あなたは火獄の中にいる者を,救えるとでも言うのか。

Korean -한국인

Korean : 벌의 심판을 받을 그가 사악 함을 회피한 그와 같을 수 있느뇨 볼지옥에 있는 자를 그대가 구할 수 있느뇨 -한국인

Kurdish - کورد

ته‌فسیری ئاسان : جا ئایا ئه‌و که‌سه‌ی که به‌هۆی خراپی و خوانه‌ناسیه‌وه بریاری سزادانی درابێت (تۆ هیچ کاروباری ئه‌وت به‌ده‌سته‌)... ئایا تۆ ده‌توانیت ئه‌و جۆره که‌سانه ڕزگار بکه‌یت که له‌ناو ئاگری دۆزه‌خدا گیریان خواردووه‌؟!

Malay - Melayu

Basmeih : Maka adakah orang yang telah ditetapkan atasnya hukuman azab (disebabkan kekufurannya, sama seperti orang yang dijanjikan bergembira dengan balasan imannya? Sudah tentu tidak) ! Oleh itu adakah engkau berkuasa menyelamatkan orang yang (ditetapkan kekal) dalam neraka?

Malayalam - മലയാളം

അബ്ദുല്‍ ഹമീദ് & പറപ്പൂര്‍ : അപ്പോള്‍ വല്ലവന്‍റെ കാര്യത്തിലും ശിക്ഷയുടെ വചനം സ്ഥിരപ്പെട്ടു കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ടെങ്കിലും (അവനെ നിനക്ക് സഹായിക്കാനാകുമോ?) അപ്പോള്‍ നരകത്തിലുള്ളവനെ നിനക്ക് രക്ഷപ്പെടുത്താനാകുമോ?

കാരകുന്ന് & എളയാവൂര് : അപ്പോള്‍ ശിക്ഷാവിധി സ്ഥിരപ്പെട്ടുകഴിഞ്ഞവന്റെ സ്ഥിതിയോ; നരകത്തീയിലുള്ളവനെ രക്ഷിക്കാന്‍ നിനക്കാവുമോ?

Norwegian - norsk

Einar Berg : Men den, overfor hvem straffens ord blir realitet, kan du redde ham som er i Ilden?

Pashto -پښتو

عبدالولي : ایا نو هغه څوك چې په هغه باندې د عذاب خبره ثابته شوې ده، ایا نوته هغه څوك خلاصولى شي چې په اور كې وي

Persian - فارسی

انصاریان : آیا کسی که فرمان عذاب بر او محقق و ثابت شده [راه گریزی از آن دارد؟] آیا کسی را که در آتش است، تو نجات می دهی؟

آیتی : آيا كسى را كه حكم عذاب بر او محقق شده، تو مى‌توانى او را كه در آتش است برهانى؟

بهرام پور : پس آيا كسى كه حكم عذاب بر او قطعى شده [رهايى خواهد يافت؟] آيا تو كسى را كه در آتش است رها توانى كرد

قرائتی : پس آیا کسى را که حکم عذاب بر او حتمى شده است، [مى‌توانى هدایت کنى؟] آیا تو مى‌توانى کسى را که در آتش است، رهایى بخشى؟

الهی قمشه‌ای : آیا کسی که وعده عذاب خدا بر او محقّق و حتمی (و به دوزخ قهر و شقاوت معذّب) است تو (به پند و نصیحت) می‌توانی از آن آتش قهرش برهانی؟!

خرمدل : آیا کسی که (به خاطر ارتکاب معاصی و اصرار بر ظلم و فساد، روح ایمان و تشخیص برای همیشه در او مرده است و وجودش یکپارچه وجود جهنّمی شده است، و لذا) فرمان عذاب درباره‌ی او قطعی و محقّق گشته است (تو می‌توانی وی را از عذاب برهانی؟) آیا تو می‌توانی کسی را نجات دهی که در آتش دوزخ قرار گرفته است؟ [[«حَقَّ»: ثابت و واجب شده است. (نگا: اعراف / 30، حجّ / 18، ص / 14). «کَلِمَةُ الْعَذَابِ»: فرمان عذاب (نگا: یونس / 33 و 96، نحل / 36). «أَفَمَنْ ... أَفَأَنتَ ...»: تکرار استفهام برای تأکید انکار و نفی است. یعنی اصلاً نمی‌توانی. «تُنقِذُ»: نجات می‌دهی و می‌رهانی.]]

خرمشاهی : آیا کسی که حکم عذاب بر او تحقق یافته [و دوزخی‌] است، آیا تو کسی را که در دوزخ است می‌رهانی؟

صادقی تهرانی : آیا پس کسی که فرمان عذاب بر او به حق و ثابت آمده (کجا روی رهایی دارد)؟ آیا تو کسی را که در آتش است می‌رهانی‌؟

فولادوند : پس آيا كسى كه فرمان عذاب بر او واجب آمده [كجا روى رهايى دارد]؟ آيا تو كسى را كه در آتش است مى‌رهانى؟

مجتبوی : پس آيا كسى كه سخن- وعده- عذاب بر او سزا گشته [مى‌تواند از آن رهايى يابد]؟ آيا تو آن را كه در آتش دوزخ است توانى رهانيد؟!

معزی : آیا آنکه استوار شد بر او سخن عذاب آیا تو می‌رهانی آن را که در آتش است‌

مکارم شیرازی : آیا تو می‌توانی کسی را که فرمان عذاب درباره او قطعی شده رهایی بخشی؟! آیا تو میتوانی کسی را که در درون آتش است برگیری و نجات دهی؟!

Polish - Polskie

Bielawskiego : Czy ten, na którym się ziściło słowo kary... Czy wybawisz tego, kto jest w ogniu?

Portuguese - Português

El-Hayek : Porventura, aquele que tiver merecido o decreto do castigo (será igual ao bem-aventurado)? Poderás, acaso, salvar quemestá no fogo (infernal)?

Romanian - Română

Grigore : Asupra cui se va împlini Cuvântul Osândei. Îl vei salva tu pe cel din Foc?

Russian - русский

Абу Адель : Разве ж тот, для которого обязательно [неизменно] слово наказания [для того, кто упорствует в заблуждении и отвращается от Истины]... Разве ж ты (о, Посланник) спасешь тех, кто в Огне [разве ты сможешь привести к Вере такого, для которого Аллах обещал вечные мучения в Аду]?

Аль-Мунтахаб : Разве ты (о Мухаммад!) можешь распоряжаться в Моём царстве? Разве ты можешь отвести наказание от того, кому определена кара?! Имеешь ли ты такую мощь, чтобы спасти из огня ада того, кому предопределено наказание?!

Крачковский : Разве ж тот, над которым оправдалось слово наказания... разве ж ты спасешь тех, кто в огне?

Кулиев : Разве ты сможешь спасти того, относительно кого сбылось Слово о мучениях, кто находится в Огне?

Кулиев + ас-Саади : Разве ты сможешь спасти того, относительно кого сбылось Слово о мучениях, кто находится в Огне? [[О Мухаммад! Среди грешников есть такие, которые уже заслужили наказание по причине своего заблуждения, упрямства и неверия. Ты не сумеешь наставить их на прямой путь и не сумеешь спасти из огня адских мучеников. Они не равны и не могут быть равны счастливым богобоязненным верующим, которым уготованы великие почести и многочисленные милости, всю прелесть которых человек просто не в состоянии оценить.]]

Османов : Разве того, кому предопределено наказание, разве того, кто в огне, спасешь ты [, Мухаммад]?

Порохова : Ужель того, кто приговор на кару уж несет, - Ужель того, кто уж в Огне, Избавить ты от мук захочешь?

Саблуков : Того, над кем уже совершается осуждение, - того, кто уже в огне адском, избавишь ли ты?

Sindhi - سنڌي

امروٽي : ڀلا جنھن تي عذاب جو حُڪم ثابت ٿيو (سو بچي سگھندو ڇا؟)، تون باھ ۾ پيل کي ڇڏائي سگھندين ڇا؟

Somali - Soomaali

Abduh : Ruuxay u waajibtay ereyga cadaab ma adaa Nabiyoow ka korin cid Naar gali.

Spanish - Española

Bornez : ¿Acaso aquellos en quienes se cumpla la promesa del castigo…? ¿Podrás tú rescatar a quienes están en el Fuego?

Cortes : Aquél contra quien se cumpla la sentencia del castigo... ¿Podrás salvar tú a quien está en el Fuego?

Garcia : ¿Acaso tú podrás salvar [guiando] a quien [en virtud de su libre albedrio] Dios ha decretado que sea de los moradores del Infierno? ¿O es que puedes rescatar a quien ha sido condenado al Fuego?

Swahili - kiswahili

Al-Barwani : Je! Yule mwenye kustahiki hukumu ya adhabu, je, wewe unaweza kumwokoa aliyomo katika Moto?

Swedish - svenska

Bernström : [Kan den ledas på rätt väg] som Gud har dömt med Sitt oåterkalleliga beslut? Kan du rädda den som [redan] är helveteslågornas [rov]?

Tajik - тоҷикӣ

Оятӣ : Оё касеро, ки ҳукми азоб бар ӯ бароварда шуда, ту метавонӣ ӯро, ки дар оташ аст, бираҳонӣ?

Tamil - தமிழ்

ஜான் டிரஸ்ட் : (நபியே!) எவன் மீது வேதனை பற்றிய வாக்கு உண்மையாகி விட்டதோ, நெருப்பிலிருக்கும் அவனை நீர் காப்பாற்றி விடமுடியுமா?

Tatar - Татар

Yakub Ibn Nugman : Әйә берәүгә ґәзаб сүзе ваҗеб булса, әйә син ул утта булган кешене чыгарырга көчең җитәрме?

Thai - ไทย

ภาษาไทย : ดังนั้นผู้ที่คำมั่นสัญญาแห่งการลงโทษได้คู่ควรแก่เขาแล้ว (เจ้าสามารถจะฮิดายะฮฺให้แก่เขา) กระนั้นหรือ? และเจ้าจะช่วยผู้ที่อยู่ในนรกให้รอดพ้นได้หรือ ?

Turkish - Türkçe

Abdulbakî Gölpınarlı : Ya azap hükmünü hak edene ne dersin? Sen mi cehennemde bulunanı kurtaracaksın?

Alİ Bulaç : Azap sözü kendisi üzerinde hak olmuş kimse mi (onlarla bir tutulur)? Ateşte olanı artık sen mi kurtaracaksın?

Çeviriyazı : efemen ḥaḳḳa `aleyhi kelimetü-l`aẕâb. efeente tünḳiẕü men fi-nnâr.

Diyanet İşleri : Hakkında azap sözü gerçekleşmiş kimseyi, ateşte olanı sen mi kurtaracaksın?

Diyanet Vakfı : (Resulüm!) Hakkında azap hükmü gerçekleşmiş kimseyi ve ateşte olanı sen mi kurtaracaksın!

Edip Yüksel : Azap sözünü hakedenlere gelince, sen ateştekini kurtarabilir misin?

Elmalılı Hamdi Yazır : Ya üzerine azab kelimesi hak olmuş kimse de mi (böyledir)? Artık o ateşteki kimseyi sen mi çıkaracaksın?

Öztürk : Üzerine azap sözü hak olanı, ateşe dalmış olanı sen mi kurtaracaksın?

Suat Yıldırım : Hakkında azap hükmü kesinleşmiş kimseyi, ateşte olan kimseyi sen mi kurtaracaksın?

Süleyman Ateş : Üzerine azab kararı hak olanı mı, sen ateşte bulunanı mı kurtaracaksın?

Urdu - اردو

ابوالاعلی مودودی : (اے نبیؐ) اُس شخص کو کون بچا سکتا ہے جس پر عذاب کا فیصلہ چسپاں ہو چکا ہو؟ کیا تم اُسے بچا سکتے ہو جو آگ میں گر چکا ہو؟

احمد رضا خان : تو کیا وہ جس پر عذاب کی بات ثابت ہوچکی نجات والوں کے برابر ہوجائے گا تو کیا تم ہدایت دے کر آگ کے مستحق کو بچالو گے

احمد علی : پس کیا جسے عذاب کا حکم ہو چکا ہے (نجات والے کے برابر ہے) کیا آپ اسے چھوڑ سکتے ہیں جو آگ میں ہے

جالندہری : بھلا جس شخص پر عذاب کا حکم صادر ہوچکا۔ تو کیا تم (ایسے) دوزخی کو مخلصی دے سکو گے؟

طاہر القادری : بھلا جس شخص پر عذاب کا حکم ثابت ہو چکا، تو کیا آپ اس شخص کو بچا سکتے ہیں جو (دائمی) دوزخی ہو چکا ہو،

علامہ جوادی : کیا جس شخص پر کلمہ عذاب ثابت ہوجائے اور کیا جو شخص جہنمّ میں چلا ہی جائے آپ اسے نکال سکتے ہیں

محمد جوناگڑھی : بھلا جس شخص پر عذاب کی بات ﺛابت ہو چکی ہے، تو کیا آپ اسے جو دوزخ میں ہے چھڑا سکتے ہیں؟

محمد حسین نجفی : بھلا جس پر عذاب کا حکم ثابت ہو چکا تو کیا آپ اسے چھڑا سکتے ہیں جو (دوزخ کی) آگ میں ہیں۔

Uyghur - ئۇيغۇرچە

محمد صالح : كىمگە ئازاب ۋەدىسى تېگىشلىك بولسا (ئۇ چوقۇم دوزاخقا كىرىدۇ)، سەن دوزاختىكى ئادەمنى قۇتقۇزالامسەن؟

Uzbek - o'zbek

Мухаммад Содик : Ёки ҳақида азоб сўзи ҳақ бўлган кимсани— дўзахдаги кимсани сен қутқара олурмисан?!