- Albanian - shqiptar
- Amazigh
- Arabic - العربية
- Amharic - አማርኛ
- Azerbaijani - Azərbaycan
- Bengali - বাংলা
- Bosnian - bosanski
- Bulgarian - български
- Chinese -中国人
- Chinese - 中國人
- Czech - čeština
- Divehi - ދިވެހި
- Dutch - Nederlands
- English
- French - français
- German - Deutsch
- Harshe-Halshen Hausa
- Hindi - हिन्दी
- Indonesian - bahasa Indonesia
- Italian - Italiano
- Japanese -日本
- Korean -한국인
- Kurdish - کورد
- Malay - Melayu
- Malayalam - മലയാളം
- Norwegian - norsk
- Pashto -پښتو
- Persian - فارسی
- Polish - Polskie
- Portuguese - Português
- Romanian - Română
- Russian - русский
- Sindhi - سنڌي
- Somali - Soomaali
- Spanish - Española
- Swahili - kiswahili
- Swedish - svenska
- Tajik - тоҷикӣ
- Tamil - தமிழ்
- Tatar - Татар
- Thai - ไทย
- Turkish - Türkçe
- Urdu - اردو
- Uyghur - ئۇيغۇرچە
- Uzbek - o'zbek
Albanian - shqiptar
Efendi Nahi : Jo, (nuk të përgënjeshtrojnë vetëm ty), por, ata e konsiderojnë gënjeshtër edhe ardhjen e Ditës së Kijametit, e Na – për ata që e mohojnë Ditën e Kijametit, kemi përgatitur zjarrin e flakëruar.
Feti Mehdiu : Mirëpo ata e mohojnë edhe momentin e ringjalljes, e Ne, për ata që e përgënjeshtrojnë Ditën e ringjalljes, kemi përgatitur zjarr të këndellur,
Sherif Ahmeti : Por jo, ata përgënjeshtruan kiametin, e Ne për ata që nuk besojnë ditën e gjykimit kemi përgatitur zjarr të fortë.
Amazigh
At Mensur : Xaîi, nekôen imir. Nhegga d times i win inekôen imir.
Arabic - العربية
تفسير الجلالين : «بل كذَّبوا بالساعة» القيامة «وأعتدنا لمن كذَّب بالساعة سعيرا» نارا مسعرة: أي مشتدة.
تفسير المیسر : وما كذبوك؛ لأنك تأكل الطعام، وتمشي في الأسواق، بل كذَّبوا بيوم القيامة وما فيه من جزاء، وأعتدنا لمن كذب بالساعة نارًا حارة تُسَعَّر بهم.
Amharic - አማርኛ
ሳዲቅ & ሳኒ ሐቢብ : ይልቁንም በትንሣኤ አስተባበሉ፡፡ በትንሣኤ ላስተባበለም ሰው ሁሉ ነዳጅን እሳት አዘጋጅተናል፡፡
Azerbaijani - Azərbaycan
Məmmədəliyev & Bünyadov : Lakin onlar (təkcə səni deyil) o saatı da (qiyaməti də) yalan saydılar. Biz də o saatı (qiyaməti) yalan hesab edənlər üçün (Cəhənnəmdə) şiddətli bir atəş hazırladıq.
Musayev : Lakin onlar Qiyamət Saatını da yalan saydılar. Biz də onu yalan sayanlardan ötrü yandırıb-yaxan bir od hazırladıq.
Bengali - বাংলা
জহুরুল হক : তথাপি তারা ঘড়িঘন্টাকে অস্বীকার করে, আর যে কেউ ঘড়িঘন্টাকে মিথ্যা বলে তার জন্য আমরা তৈরি রেখেছি এক জ্বলন্ত আগুন।
মুহিউদ্দীন খান : বরং তারা কেয়ামতকে অস্বীকার করে এবং যে কেয়ামতকে অস্বীকার করে, আমি তার জন্যে অগ্নি প্রস্তুত করেছি।
Bosnian - bosanski
Korkut : Oni, čak, i Čas oživljenja poriču, a Mi smo za one koji Čas oživljenja poriču pripremili vatru razbuktalu –
Mlivo : Naprotiv, poriču Čas, a onom ko poriče Čas, pripremili smo seir.
Bulgarian - български
Теофанов : Но те взимат за лъжа Часа, а Ние приготвихме пламъци за онези, които взимат за лъжа Часа.
Chinese -中国人
Ma Jian : 不然,他们否认复活时,我已为否认复活时者预备烈火。
Chinese - 中國人
Ma Jian
Czech - čeština
Hrbek : Ba ano, oni Hodinu za lež prohlašuji; však připravili jsme pro ty, kdož za lež Hodinu prohlašují, plamen šlehající;
Nykl : Ano, vylhanou nazvali hodinu (soudu): ale těm, kteří vylhanou nazvali hodinu (soudu), schystali jsme plamen sžíravý.
Divehi - ދިވެހި
ދިވެހި : އަދި ކިއެއްތަ! އެއުރެން قيامة ގެ ވަގުތު ދޮގުކުޅައޫއެވެ. އަދި قيامة ގެ ވަގުތު ދޮގުކުޅަމީހަކަށް، އަނދައަނދާ ހުންނަ ނަރަކަ ތިމަންރަސްކަލާނގެ ތައްޔާރުކުރެއްވީމެވެ.
Dutch - Nederlands
Keyzer : Maar zij verwerpen het geloof aan het uur des oordeels als eene leugen. En wij hebben voor hen, die het geloof aan dat uur verwerpen, een brandend vuur gereed gemaakt;
Leemhuis : Ja zeker, zij loochenen het uur, maar Wij hebben voor hen die het uur loochenen een vuurgloed klaargemaakt.
Siregar : Maar nee, zij loochenen het Uur. En Wij hebben voor wie het Uur loochent een laaiend vuur (de Hel) gereedgemaakt.
English
Ahmed Ali : Yet they reject the Hour as untrue. We have prepared a Fire for those who deny the Resurrection.
Ahmed Raza Khan : In fact they deny the Last Day; and We have kept prepared a blazing fire for those who deny the Last Day.
Arberry : Nay, but they cry lies to the Hour; and We have prepared for him who cries lies to the Hour a Blaze.
Daryabadi : Aye! they belie the Hour; and We have gotten ready for him who belieth the Hour a Flame.
Hilali & Khan : Nay, they deny the Hour (the Day of Resurrection), and for those who deny the Hour, We have prepared a flaming Fire (i.e. Hell).
Itani : In fact, they have denied the Hour, and We have prepared for those who deny the Hour a Blaze.
Maududi : The fact of the matter is that these people have denied "the Hour", --And for the one who denies the coming of the Hour, We have prepared a blazing Fire.
Mubarakpuri : Nay, they deny the Hour, and for those who deny the Hour, We have prepared a flaming Fire.
Pickthall : Nay, but they deny (the coming of) the Hour, and for those who deny (the coming of) the Hour We have prepared a flame.
Qarai : Indeed, they deny the Hour, and We have prepared a Blaze for those who deny the Hour.
Qaribullah & Darwish : No, they belied the Hour. We have prepared for him who belied the Hour a Blaze.
Saheeh International : But they have denied the Hour, and We have prepared for those who deny the Hour a Blaze.
Sarwar : They deny the Hour of Doom so We have prepared for them a burning fire.
Shakir : But they reject the hour, and We have prepared a burning fire for him who rejects the hour.
Transliteration : Bal kaththaboo bialssaAAati waaAAtadna liman kaththaba bialssaAAati saAAeeran
Wahiduddin Khan : They deny the Hour. For those who deny that Hour, We have prepared a blazing fire.
Yusuf Ali : Nay they deny the hour (of the judgment to come): but We have prepared a blazing fire for such as deny the hour:
French - français
Hamidullah : Mais ils ont plutôt qualifié l'Heure de mensonge. Nous avons cependant préparé, pour quiconque qualifie l'Heure de mensonge, une Flamme brûlante.
German - Deutsch
Abu Rida : Nein, sie leugnen die Stunde; und denen, welche die Stunde leugnen, haben Wir einen Höllenbrand bereitet.
Bubenheim & Elyas : Aber nein! Sie erklären die Stunde für Lüge. Doch haben Wir für diejenigen, die die Stunde für Lüge erklären, eine Feuerglut bereitet.
Khoury : Nein, sie erklären die Stunde für Lüge. Und Wir haben für die, die die Stunde für Lüge erklären, einen Feuerbrand bereitet.
Zaidan : Nein, sondern sie leugneten die Stunde ab. Und WIR bereiteten für denjenigen, der die Stunde ableugnete, äußerst heftiges Feuer.
Harshe-Halshen Hausa
Gumi : Ã'a, sun ƙaryata game da Sã'a, alhãli kuwa Mun yi tattalin wuta mai tsanani ga wanda ya ƙaryata (manzanni) game da Sa'a.
Hindi - हिन्दी
फ़ारूक़ ख़ान & अहमद : नहीं, बल्कि बात यह है कि वे लोग क़ियामत की घड़ी को झुठला चुके है। और जो उस घड़ी को झुठला दे, उसके लिए दहकती आग तैयार कर रखी है
फ़ारूक़ ख़ान & नदवी : (ये सब कुछ नहीं) बल्कि (सच यूँ है कि) उन लोगों ने क़यामत ही को झूठ समझा है और जिस शख्स ने क़यामत को झूठ समझा उसके लिए हमने जहन्नुम को (दहका के) तैयार कर रखा है - हिन्दी
Indonesian - bahasa Indonesia
Bahasa Indonesia : Bahkan mereka mendustakan hari kiamat. Dan kami menyediakan neraka yang menyala-nyala bagi siapa yang mendustakan hari kiamat.
Quraish Shihab : Sebenarnya mereka itu mengingkari semua ayat. Sebab mereka telah mendustakan kebangkitan dan hari kiamat. Untuk itu mereka beralasan dengan mengajukan permintaan-permintaan semacam itu agar dapat memalingkan manusia kepada kepalsuan mereka. Bagi orang yang mendustakan hari kiamat, Kami telah menyiapkan neraka yang menyala-nyala.
Tafsir Jalalayn : (Bahkan mereka mendustakan hari kiamat) hari terakhir yang tiada hari lagi sesudahnya. (Dan Kami menyediakan neraka yang menyala-nyala bagi siapa yang mendustakan hari kiamat) neraka yang apinya menyala-nyala dengan nyala yang besar.
Italian - Italiano
Piccardo : Invece tacciano di menzogna l'Ora. Per coloro che tacciano di menzogna l'Ora, abbiamo preparato la Fiamma;
Japanese -日本
Japanese : にも拘らず,かれらは(審判の)時を虚偽であるとする。われは,その時を虚偽であるとする者に対し,燃え盛る火を用意している。
Korean -한국인
Korean : 그러나 그들은 부활을 부정하니 하나님은 내세를 부인하는 이들에게 화염을 준비하셨노라 -한국인
Kurdish - کورد
تهفسیری ئاسان : نهخێر، (ڕهخنهکانیان بهجێ نییه)، ئهگینا ئهوان بڕوایان ههر بهقیامهت نیه، ئێمهش ئاگری بڵێسهدارمان بۆ ئهو کهسانه ئامادهکردووه که بڕوایان به قیامهت نیه.
Malay - Melayu
Basmeih : (Mereka bukan sahaja mendustakanmu) bahkan mereka juga mendustakan hari kiamat; dan Kami telah sediakan bagi sesiapa yang mendustakan hari kiamat itu, api yang menjulang-julang.
Malayalam - മലയാളം
അബ്ദുല് ഹമീദ് & പറപ്പൂര് : അല്ല, അന്ത്യസമയത്തെ അവര് നിഷേധിച്ചു തള്ളിയിരിക്കുന്നു. അന്ത്യസമയത്തെ നിഷേധിച്ച് തള്ളിയവര്ക്ക് കത്തിജ്വലിക്കുന്ന നരകം നാം ഒരുക്കിവെച്ചിരിക്കുന്നു.
കാരകുന്ന് & എളയാവൂര് : എന്നാല് കാര്യമിതാണ്: അന്ത്യസമയത്തെ അവര് തള്ളിപ്പറഞ്ഞിരിക്കുന്നു. അന്ത്യദിനത്തെ തള്ളിപ്പറയുന്നവര്ക്ക് നാം കത്തിക്കാളുന്ന നരകത്തീ ഒരുക്കിവെച്ചിരിക്കുന്നു.
Norwegian - norsk
Einar Berg : Nei, de holder timen for løgn. Men for dem som holder timen for løgn, har Vi gjort klar helvetes ild.
Pashto -پښتو
عبدالولي : بلكې دوى د قیامت تكذیب وكړ او مونږ د هغه چا لپاره چې د قیامت تكذیب كوي؛ لمبې وهونكى اور تیار كړى دى
Persian - فارسی
انصاریان : [همه این مطالب و خواسته های نامعقول بهانه است] بلکه آنان قیامت را تکذیب کرده اند [و به این سبب نبوّت تو را باور نمی کنند] و ما برای آنان که قیامت را تکذیب کنند، آتشی سوزان آماده کرده ایم.
آیتی : بلكه اينان قيامت را دروغ انگارند. و ما براى كسانى كه قيامت را دروغ انگارند آتش سوزان آماده كردهايم؛
بهرام پور : [اينها بهانه است،] بلكه آنها رستاخيز را تكذيب كردند، و براى هر كه رستاخيز را دروغ خواند، آتش افروخته آماده كردهايم
قرائتی : [کافران نه تنها تو،] بلکه قیامت را انکار کردهاند. و ما براى منکران قیامت، آتشى فروزان و سوزان آماده کردهایم.
الهی قمشهای : بلکه این کافران ساعت قیامت را تکذیب کردند و ما آتش سوزان دوزخ را بر آن که قیامت را تکذیب کرد مهیا داشتهایم.
خرمدل : (این حرفهائی را که میزنند همه بهانه است). واقع قضیّه این است که آنان قیامت را دروغ میدانند، و ما برای کسی که قیامت را دروغ بداند آتش شعلهور و سوزانی را آماده کردهایم. [[«بَلْ»: این واژه برای (إضراب) است. یعنی آنان آنچه را در زمینه نفی توحید تو نبوّت میگویند، بهانههائی است که در حقیقت از انکار معاد سرچشمه گرفته است. «السَّاعَةُ»: قیامت (نگا: أنعام / 31 و 40، اعراف / 187). «سَعِیراً»: آتش شعلهور و ملتهب (نگا: نساء / 10 و 55، إسراء / 97).]]
خرمشاهی : حق این است که قیامت را انکار کردهاند، و برای منکر قیامت آتشی فروزان آماده ساختهایم
صادقی تهرانی : (نه!) بلکه آنها با ساعت [:قیامت] (همان را) تکذیب کردند و برای هر کس که با ساعت (همان را) تکذیب کند آتشی شعلهور و بسی سوزان آماده کردهایم.
فولادوند : [نه!] بلكه [آنها] رستاخيز را دروغ خواندند، و براى هر كس كه رستاخيز را دروغ خوانَد آتش سوزان آماده كردهايم.
مجتبوی : [اينها نه تنها تو را باور ندارند] بلكه رستاخيز را دروغ انگاشتند و ما براى هر كه رستاخيز را دروغ انگارد آتش سوزان آماده كردهايم،
معزی : بلکه تکذیب کردند به ساعت و آماده کردیم برای آنکه تکذیب کند به ساعت آتش سوزان را
مکارم شیرازی : (اینها همه بهانه است) بلکه آنان قیامت را تکذیب کردهاند؛ و ما برای کسی که قیامت را تکذیب کند، آتشی شعلهور و سوزان فراهم کردهایم!
Polish - Polskie
Bielawskiego : Ależ przeciwnie! Oni za kłamstwo uznali Godzinę! Lecz My przygotowaliśmy dla tych, którzy za kłamstwo uznali Godzinę - ogień palący!
Portuguese - Português
El-Hayek : Qual! Negam o advento da Hora! Temos destinado o tártaro para aqueles que negam a Hora:
Romanian - Română
Grigore : Ei socot Ceasul o minciună. Noi le-am pregătit o flacără arzătoare lor, celor care socot Ceasul minciună.
Russian - русский
Абу Адель : Но, они считают ложью Час [наступление Дня Суда], а Мы приготовили тем, кто считает ложью Час, – пламя.
Аль-Мунтахаб : В действительности они отвергают всё это, потому что отвергают воскресение и Судный день. Поэтому они выдвигают эти требования, чтобы отвернуть людей от истинного пути и направить их по ложному пути. Для тех, кто опровергал и не верил в Судный день, Мы уготовили адский огонь, горящий жарким пламенем.
Крачковский : Да, они считают ложью час, а Мы приготовили тем, кто считает ложью час, - огонь.
Кулиев : Но они считают ложью Час, а для тех, кто считает ложью Час, Мы приготовили Пламя.
Кулиев + ас-Саади : Но они считают ложью Час, а для тех, кто считает ложью Час, Мы приготовили Пламя. [[После изобличения порочности этих высказываний Всевышний Аллах поведал об истинных намерениях многобожников. Они не желают найти истину и не хотят слышать никаких доказательств. Они хотят упрямо отвергать истину и вершить беззаконие, а их дерзкие речи лишь отражают то, что кроется в их сердцах. Именно поэтому Аллах поведал о том, что они упрямо отрицают Судный день и отказываются признать истину. Такие люди никогда не последуют прямым путем, и никакие споры не откроют им глаза на истину. У них есть один-единственный выход - дождаться наступления мучительного наказания. Для них приготовлен Адский Огонь. Его пламя бушует, его жар обжигает, его рев оглушает, а его гнев изливается на адских мучеников.]]
Османов : Но [грешники] не веруют в [Судный] час, а для тех, кто не верует в этот час, Мы приготовили адский огонь.
Порохова : О да! Они считают ложью Час, А Мы для тех, кто ложью Час считает, Уготовали огнь (Ада), -
Саблуков : Да, они считают несбыточным наступление часа, а Мы для тех, которые наступление часа считают ложью, приготовили геенский пламень.
Sindhi - سنڌي
امروٽي : بلڪ قيامت کي ڪُوڙو ڀانيو اٿن ۽ جنھن قيامت کي ڪوڙو ڀانيو تنھن لاءِ دوزخ تيار ڪيو اٿئون.
Somali - Soomaali
Abduh : Waxayse Beeniyeen Saacadda (Qiyaame) waxaana u Darabnay Ciddii Beenisa Saacadda Naarta Saciira.
Spanish - Española
Bornez : Pero ellos desmienten la Hora. Y a quienes desmienten la Hora les daremos el fuego infernal.
Cortes : Pero ¡no! Desmienten la Hora y hemos preparado fuego de la gehena para quienes desmienten la Hora.
Garcia : [Dicen esto porque] no creen en la Hora [del Día del Juicio], pero he preparado un fuego para quienes desmienten la Hora.
Swahili - kiswahili
Al-Barwani : Bali wanaikanusha Saa (ya Kiyama). Na Sisi tumemuandalia Moto mkali kabisa huyo mwenye kuikanusha Saa..
Swedish - svenska
Bernström : Men detta är inte nog! Det som de förnekar är den Yttersta stunden - och för dem som förnekar den Yttersta stunden har Vi en flammande Eld i beredskap;
Tajik - тоҷикӣ
Оятӣ : Балки инҳо қиёматро дурӯғ ҳисобанд. Ва Мо барои каноне, ки қиёматро дурӯғ ҳисобанд, оташи сӯзон омода кардаем,
Tamil - தமிழ்
ஜான் டிரஸ்ட் : எனினும் அவர்கள் (இறுதி விசாரணக்) காலத்தையே பொய்ப்பிக்க முற்படுகின்றனர் ஆனால் நாம் அந்தக்காலத்தைப் பொய்ப்பிக்க முற்படுபவனுக்கு (நரக) நெருப்பைச் சித்தம் செய்திருக்கிறோம்.
Tatar - Татар
Yakub Ibn Nugman : Бәлки алар кыямәтне ялганга тоттылар, шуңа күрә алар дөньяга алдандылар, кыямәтне ялганлаучыга каты утны хәзерләдек.
Thai - ไทย
ภาษาไทย : แต่ว่าพวกเขาปฏิเสธวันอวสาน และเราได้เตรียมไฟอันร้อนแรงไว้สำหรับผู้ปฏิเสธวันอวสาน
Turkish - Türkçe
Abdulbakî Gölpınarlı : Hatta onlar, kıyameti de yalanladılar ve biz, kıyameti yalanlayana, alevalev yanan ateşi hazırladık.
Alİ Bulaç : Hayır, onlar kıyamet-saatini yalanladılar; Biz kıyamet saatini yalan sayanlara çılgınca yanan bir ateş hazırladık.
Çeviriyazı : bel keẕẕebû bissâ`ati vea`tednâ limen keẕẕebe bissâ`ati se`îrâ.
Diyanet İşleri : Zaten onlar, kıyamet saatini de yalanladılar. O saatin geleceğini yalanlayanlara çılgın alevli bir ateş hazırlamışızdır.
Diyanet Vakfı : Onlar üstelik kıyameti de yalan saydılar. Biz ise, kıyameti inkar edenler için alevli bir ateş hazırladık.
Edip Yüksel : Doğrusu, onlar Saati (dünyanın sonunu) yalanladılar. Saati yalanlayanlara alevli cehennemi hazırladık.
Elmalılı Hamdi Yazır : Fakat onlar o saati (kıyameti) de yalanladılar. Biz ise o saati yalanlayanlara çılgın alevli bir ateş hazırladık.
Öztürk : İş onların söyledikleri gibi değil. Onlar o kıyamet saatini yalanladılar. Ve biz, kıyamet saatini yalanlayanlara alevli bir ateş hazırlamışızdır.
Suat Yıldırım : Ayrıca onlar kıyameti de yalan saydılar. Kıyameti yalanlayana ise Biz alevli bir ateş hazırlardık.
Süleyman Ateş : Onlar (senin hakkında o yakışıksız sözleri söylemekle kalmadılar) bilakis, (Duruşma) sa'ati(ni) de yalanladılar. Biz (Duruşma) sa'ati(ni) yalanlayanlara alevli bir ateş hazırlamışızdır.
Urdu - اردو
ابوالاعلی مودودی : اصل بات یہ ہے کہ یہ لوگ "اُس گھڑی" کو جھٹلا چکے ہیں اور جو اُس گھڑی کو جھٹلائے اس کے لیے ہم نے بھڑکتی ہوئی آگ مہیا کر رکھی ہے
احمد رضا خان : بلکہ یہ تو قیامت کو جھٹلاتے ہیں، اور جو قیامت کو جھٹلائے ہم نے اس کے لیے تیار کر رکھی ہے بھڑکتی ہوئی آگ،
احمد علی : بلکہ انہوں نے تو قیامت کو جھوٹ سمجھ لیا ہے اور ہم نے اس کے لیے آگ تیار کی ہے جو قیامت کو جھٹلاتا ہے
جالندہری : بلکہ یہ تو قیامت ہی کو جھٹلاتے ہیں اور ہم نے قیامت کے جھٹلانے والوں کے لئے دوزخ تیار کر رکھی ہے
طاہر القادری : بلکہ انہوں نے قیامت کو (بھی) جھٹلا دیا ہے، اور ہم نے (ہر) اس شخص کے لئے جو قیامت کو جھٹلاتا ہے (دوزخ کی) بھڑکتی ہوئی آگ تیار کر رکھی ہے،
علامہ جوادی : حقیقت یہ ہے کہ ان لوگوں نے قیامت کا انکار کیا ہے اور ہم نے قیامت کا انکار کرنے والوں کے لئے جہنم ّمہیاّ کردیا ہے
محمد جوناگڑھی : بات یہ ہے کہ یہ لوگ قیامت کو جھوٹ سمجھتے ہیں اور قیامت کے جھٹلانے والوں کے لئے ہم نے بھڑکتی ہوئی آگ تیار کر رکھی ہے
محمد حسین نجفی : بلکہ یہ لوگ قیامت کو جھٹلاتے ہیں اور جو لوگ قیامت کو جھٹلاتے ہیں ہم نے ان کیلئے بھڑکتی ہوئی آگ تیار کر رکھی ہے۔
Uyghur - ئۇيغۇرچە
محمد صالح : ياق، ئۇلار قىيامەتنى ئىنكار قىلدى، قىيامەتنى ئىنكار قىلغانلارغا بىز دوزاخنى تەييارلىدۇق
Uzbek - o'zbek
Мухаммад Содик : Йўқ! Улар соат(қиёмат)ни ҳам ёлғонга чиқардилар. Ва Биз соат(қиёмат)ни ёлғонга чиқарганларга дўзахни тайёрлаб қўйдик. (Кофирлар, қиёмат бўлмайди, дедилар. Қиёмат бўлади, деяётганларнинг гапи ёлғон, дедилар. Ҳолбуки, дўзах уларни кутиб турибди. Ушбу мушриклар тўппа-тўғри ўша тайёр дўзахга равона бўладилар.)